Ông Nguyễn Hoàng Phương cho rằng, trước khi quyết định đầu tư, những cổ phiếu thường được chia thành 5 loại, xếp loại theo mức độ rủi ro ngày càng lớn.

Trong cuộc hội thảo “Thị trường chứng khoán Việt Nam 2021: Sự lựa chọn đầu tư khôn ngoan”, những chia sẻ của ông Nguyễn Hoàng Phương – Giám đốc đào tạo và hỗ trợ kinh doanh Công ty TNHH Chứng khoán TP.HCM (HSC) cho rằng hầu hết các nhà đầu tư mới tham gia thị trường mắc phải hai lỗi cơ bản. Hãy cùng nhau phân tích những lỗi sai này và tìm hiểu cách thức phân loại cổ phiếu đúng. Đặc biệt nếu bạn là một nhà đầu tư trẻ, mới “chân ướt chân ráo” vào nghề.

Những lỗi cơ bản khi đầu tư vào những cổ phiếu

Thứ nhất, họ thường đầu tư theo đám đông, không xác định phương pháp phù hợp với nhu cầu bản thân. Điều này dẫn đến việc nhà đầu tư không ý thức được mình đang thực sự đầu tư hay đầu cơ chứng khoán.

Thứ hai, họ cũng không quản lý chặt dòng tiền và cân đối tỷ trọng các cổ phiếu trong danh mục. Họ sẵn sàng rút khỏi những kênh đầu tư khác để bơm tiền vào chứng khoán. Dùng đòn bẩy nhiều khi thị trường lên nên rủi ro cũng lớn khi thị trường xuống.

Theo ông Phương, các công ty chứng khoán hoặc đội nhóm phân tích thường đặt ra những phễu lọc cổ phiếu khác nhau. Tuy nhiên, nhà đầu tư khôn ngoan không chỉ lắng nghe bên ngoài mà quan trọng hơn phải thấu hiểu bên trong. Tức biết mình tham gia thị trường ở vị thế đầu cơ hay đầu tư. Trả lời câu hỏi về khả năng tài chính và khẩu vị rủi ro sẽ giúp nhà đầu tư lựa chọn được doanh nghiệp, thời điểm vào và ra thích hợp.

Các loại cổ phiếu bạn cần biết

Ông Phương cho biết, cá nhân ông thường tự sàng lọc cổ phiếu thành 5 nhóm.

Những cổ phiếu bền vững và tăng trưởng

Đây là cổ phiếu của những doanh nghiệp tăng trưởng bền vững trong nhiều năm. Và có thể nhìn thấy sự tăng trưởng trong ít nhất 2 năm tiếp theo; từ hoạt động kinh doanh hiện hữu hoặc dự án mới. Yếu tố làm giảm giá cổ phiếu là các mảng kinh doanh bão hoà; trong khi các dự án mới triển khai tiêu tốn nhiều chi phí, chưa gặt hái thành quả.

Không phải bất cứ cổ phiếu nào nằm trong nhóm có chu kỳ cũng đáng đầu tư. P/E thị trường đang khoảng 18x. Nhưng một số cổ phiếu được định giá cao hơn khi P/E đã trên 20 lần. Do đó, nhà đầu tư có thể tìm những cổ phiếu đang “rẻ”; hoặc chờ đợi những đợt thị trường điều chỉnh mạnh.

Cổ phiếu của doanh nghiệp có cổ tức ổn định

Những doanh nghiệp chia cổ tức ổn định thường kinh doanh hiệu quả trong nhiều năm liên tiếp. Tình hình tài chính lành mạnh. Đây là những cổ phiếu được lựa chọn với vai trò phòng thủ; biến động giá ít và phù hợp cho nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp.

Những cổ phiếu có tính chu kỳ

Đây là những cổ phiếu tăng hoặc giảm mạnh trong một khoảng thời gian. Vì doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp biến động mạnh theo giá cả hàng hoá, tiền tệ, chi phí,… Để tìm kiếm những cổ phiếu này, nhà đầu tư cần quan sát giá cả, chính sách, dòng tiền trên thị trường chứng khoán; và xác định độ dài một chu kỳ để quyết định thời gian nắm giữ.

Ví dụ, cổ phiếu dầu khí lên nhanh trong vài tháng. Vì giá dầu thô tăng từ 40 USD lên trên 60 USD một thùng. Cổ phiếu của các công ty chứng khoán lại có chu kỳ dài hơn (khoảng 2-3 năm). Vì có nhiều động lực tăng như thanh khoản cải thiện giúp tăng phí môi giới; thị trường đi lên giúp tăng lợi nhuận tự doanh và sắp tới là khả năng nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Cổ phiếu đến từ doanh nghiệp sở hữu tài sản ngầm

Tài sản ngầm là các tài sản chưa được đề cập nhiều; trong công tác quan hệ đầu tư của doanh nghiệp. Như bất động sản, trữ lượng quặng mỏ, tiền mặt và thậm chí là nợ xấu. Những cổ phiếu của các doanh nghiệp có tài sản ngầm; thường èo uột, giá thấp và mất hút thanh khoản.

Nhà đầu tư cần kiểm tra thông tin về các tài sản ngầm này; thông qua báo cáo tài chính (khoản mục đầu tư ngắn hạn, dài hạn, hàng tồn kho, người mua trả tiền trước…). Và nghe ngóng tin đồn về thời điểm hiện thực hoá tài sản ngầm. Đây là nhóm cổ phiếu dễ có biên lợi nhuận cao nếu tham gia đúng thời điểm. Nhưng cũng dễ chôn vốn, thậm chí mất vốn nếu phân tích và tiếp cận thông tin sai.

Những cổ phiếu tái sinh

Đặc điểm nhận dạng những cổ phiếu này là doanh nghiệp tái cơ cấu cổ đông và đưa ra chiến lược kinh doanh mới thì cổ phiếu từ vùng giá thấp bỗng vọt lên. Cổ phiếu nhóm này có rủi ro lớn nhất vì nhà đầu tư thường khó biết được mục đích thực sự của việc thay máu cổ đông và tiềm lực của cổ đông mới. Dẫn đến nếu sai sẽ thiệt hại rất lớn.

Theo ông Phương, dù chọn cổ phiếu theo nhóm nào; thì nhà đầu tư cũng cần kiểm tra nhiều nguồn tin. Chứ không tin tưởng hoàn toàn vào một nguồn. Một số thông tin cơ bản cần được trả lời trước mỗi quyết định đầu tư; là xu hướng thị trường đang thế nào, vị thế cổ phiếu ra sao; doanh nghiệp có đợt phát hành nào trong ngắn hạn, giá mục tiêu mà các công ty chứng khoán khuyến nghị; nguồn cung T+3, thanh khoản, chất xúc tác…

“Phân loại theo cách trên giúp nhà đầu tư biết mình mua cổ phiếu vì cái gì. Từ đó loại bớt rủi ro mất tiền”, ông Phương nói.

Chuyên gia này cũng khuyến nghị nhà đầu tư mới; nên tham khảo các cổ phiếu tăng trưởng và cổ tức ổn định. Để ưu tiên việc bảo toàn vốn. Khi thông thạo những mánh khóe trên thị trường thì mới tìm đến những cổ phiếu có khẩu vị rủi ro cao hơn.

Học cách chế ngự lòng tham khi vào thị trường chứng khoán

Bài học cần thuộc lòng khi bước vào thị trường chứng khoán là luôn tuân thủ kỷ luật. Chế ngự lòng tham để bảo toàn vốn trước khi kiếm lời.

Thực tế cho thấy thành công của những nhà đầu tư kỳ cựu như Benjamin Graham, W.O’neil Warren Buffett, đều đến từ việc tuân thủ kỷ luật đầu tư, cắt lỗ và bảo toàn đồng vốn hiệu quả.

Benjamin Graham luôn nói không với những cơ hội đầu tư chưa thỏa mãn đầy đủ các tiêu chí của ông. W.O’neil nhất quyết cắt lỗ khi cổ phiếu giảm quá 10%, còn Warren Buffett cũng bán rất dứt khoát khi hoạt động của doanh nghiệp bộc lộ vấn đề. Warren Buffett còn tự đặt ra hai luật, một là không bao giờ được để mất tiền, hai là không bao giờ được quên luật số một.

Việc chế ngự lòng tham nói dễ nhưng để thực hiện không đơn giản bởi nó cần nhiều điều kiện. Thứ nhất, nhà đầu tư phải trang bị một lượng kiến thức để có thể hiểu cách vận hành của thị trường, cổ phiếu và doanh nghiệp niêm yết. Thứ hai, nhà đầu tư cần chắt lọc, ấn định cho bản thân một phương pháp đầu tư khoa học và trên hết có ý thức tuân thủ kỷ luật do chính mình đặt ra.

Nguồn: vnexpress.net